[AKTUALIZACJA] Zwężenie zastawki aortalnej – cz. 1 i 2
Zwężenie zastawki aortalnej to obecnie najczęstsza wada zastawkowa serca. Co zrobić, gdy natkniemy się na nią w czasie wizyty przedoperacyjnej? W części pierwszej – o epidemiologii i diagnostyce.

Odsłuchaj odcinek
Część 1:
Część 2:
Spis treści
- 1 Odsłuchaj odcinek
- 2 Epidemiologia zwężenia zastawki aortalnej
- 3 Diagnostyka zwężenia zastawki aortalnej
- 4 Kiedy ESC zaleca interwencję przy zwężeniu zastawki aortalnej?
- 5 Zespół Heydego
- 6 Kiedy zalecić BAV, TAVI lub operację kardiochirurgiczną przed planowanym zabiegiem?
- 7 Cele hemodynamiczne u pacjenta ze zwężeniem zastawki aortalnej
Epidemiologia zwężenia zastawki aortalnej
- najczęściej choroba degeneracyjna, częstość rośnie z wiekiem
- w krajach rozwijających się nadal często na podłożu gorączki reumatycznej
- u młodych osób najczęściej wskutek wrodzonej dwupłatkowej zastawki aortalnej (obecna u ok. 1% populacji)
- pacjenci bardzo często są objawowi
Diagnostyka zwężenia zastawki aortalnej
- wywiad
- badanie przedmiotowe: szmer skurczowy z punctum maximum w 2 PMŻ prawej, promieniujący do tętnic szyjnych
- możliwe badania: echokardiografia, tomografia komputerowa, cewnikowanie serca w pracowni hemodynamiki
- ciężkie zwężenie przy polu powierzchni otwarcia < 1,0 cm2 (norma u zdrowej osoby 2,6-3,5)
- różnica między ciśnieniem w lewej komorze, a aorcie, określana jest jako gradient ciśnień
- gradient ciśnień (oraz pole powierzchni otwarcia) można oznaczyć w badaniu echokardiograficznym metodami dopplerowskimi
- gradient maksymalny powyżej 64 mmHg oraz gradient średni powyżej 40 mmHg stanowią kryterium rozpoznania ciężkiego zwężenia
- ciężkie zwapnienie zastawki można zobaczyć również w badaniu TK klatki piersiowej bez kontrastu – specjalne programy pozwalają również na wyliczenie tzw. Calcium-Score
Kiedy ESC zaleca interwencję przy zwężeniu zastawki aortalnej?
- pacjenci objawowi
- pacjenci bezobjawowi z niską fracją wyrzutową
- do rozważenia przed zabiegami niekardiochirurgicznymi wysokiego ryzyka.
Klasyczna triada objawów zwężenia zastawki aortalnej: dławica piersiowa, omdlenie i niewydolność serca.
Zespół Heydego
Nabyte zaburzenia krzepnięcia (zespół von Willebranda) w wyniku stresu reologicznego w przebiegu stenozy aortalnej, połączone z angiodysplazją, szczególnie w śluzówkach przewodu pokarmowego. Może prowadzić do krwawień z przewodu pokarmowego. Stan normalizuje się po protezowaniu zastawki aortalnej.
Kiedy zalecić BAV, TAVI lub operację kardiochirurgiczną przed planowanym zabiegiem?

Zobacz też całość wytycznych ESC z 2022 roku: ESC Guidelines on cardiovascular assessment and management of patients undergoing non cardiac surgery.
Cele hemodynamiczne u pacjenta ze zwężeniem zastawki aortalnej
Okołooperacyjnie (to znaczy: także PO operacji – pacjentowi należy zapewnić odpowiednie monitorowanie i odpowiednio wykwalifikowany personel) dążymy do osiągnięcia następujących celów:
- utrzymanie normalnego rytmu zatokowego (czynność przedsionków odpowiada za ok. 39% obciążenia wstępnego lewej komory)
- normalna częstość pracy serca (60-80 uderzeń na minutę)
- utrzymanie obciążenia wstępnego
- utrzymanie obciążenia następczego
- utrzymanie kurczliwości mięśnia sercowego
Więcej – co, dlaczego, i w jaki sposób dokładnie – do odsłuchania w odcinku 🙂