Ultrasonograficzna ocena ryzyka aspiracji
W dzisiejszym odcinku AnestezjoPodcastu o tym, jak wygrać dyskusję z ortopedami – przynajmniej w pewnym konkretnym temacie 🙂 (i może w drugą stronę – dla ortopedów – jak przekonać anestezjologa, że pacjenta jednak można znieczulić…)
Spis treści
Podcast
Nasz podcast znajdziesz także we wszystkich aplikacjach podcastowych – szukaj „AnestezjoPodcast”!
Wiele z ilustracji oraz informacji, które znajdziesz na tej stronie, pochodzi (za zgodą Autora) ze strony GastricUltrasound.org (w języku angielskim), którą w tym miejscu serdecznie polecam!
Wskazania
- Stany nagłe – konieczność pilnej lub nagłej operacji, pacjent po urazie
- Brak pewności, czy pacjent jest na czczo – bariera językowa, upośledzone funkcje poznawcze, populacja pediatryczna…
- Opóźnione opróżnianie żołądka – ciąża, cukrzyca, ciężkie upośledzenie funkcji nerek lub wątroby
Uzyskanie obrazu
- Ułożenie pacjenta: pierwszy skan na plecach, drugi na boku
- Głowica: convex u dorosłych, liniowa w pediatrii, ułożona wzdłuż aorty
- Oczekiwany obraz: część wątroby, aorta, tętnica krezkowa górna, odźwiernik
- odźwiernik: najlepiej koreluje ze stopniem wypełnienia żołądka; to okrągła struktura o widocznej, wielowarstwowej ścianie, zazwyczaj na głębokości 4-6 cm.

Rodzaje treści w żołądku
Pusty żołądek
W przypadku wizualizacji pustego żołądka nasze znalezisko to najczęściej „oko byka” – wyraźnie widoczna struktura grubego mięśnia żołądka.

Treść stała – faza wczesna
Po zjedzeniu pizzy lub tym podobnych rarytasów do żołądka dostaje się nie tylko pokarm (niejednorodnie hiperechogeniczny), ale też powietrze – które w oczywisty sposób da koszmarne echo i pokryje akustycznym cieniem wszystko, co głębiej od niego.

Treść stała – faza późna
W fazie późnej powietrza będzie mniej lub wcale, a pokarm prezentować się będzie jako obraz o różnorodnej echogeniczności.

Treść płynna
Płyny w USG jak to płyny – widoczne będą w postaci czarno-hipoechogenicznej.

Treść płynna z pęcherzykami powietrza
Chwilę po wypiciu (a także po wypiciu napoju gazowanego) obraz może być „gwiaździsty”. W dalszej rozkminie o tym, czy tego pacjenta traktować jako „na czczo” pomogą nam poniższe rozważania.

Objętość treści żołądkowej
System stopniowania 0-2
Najprostszym systemem oceny wypełnienia żołądka przy pomocy USG jest system stopniowania od 0 (pusty żołądek, bardzo niskie ryzyko aspiracji) do 2 (pełny żołądek, wysokie ryzyko aspiracji). Poszczególnym stopniom odpowiadają następujące znaleziska:
- Stopień 0: obraz pustego żołądka zarówno w pozycji leżącej na plecach, jak i w pozycji bocznej,
- Stopień 1: obraz pustego żołądka w pozycji leżącej na plecach, płynna treść obecna w odźwierniku w pozycji bocznej; obraz ten odpowiada obecności płynu w ilości <1,5 ml/kg masy ciała, co stanowi odpowiednik podstawowego wydzielania i wiąże się z niskim ryzykiem aspiracji,
- Stopień 2: obraz płynnej treści zarówno w pozycji leżącej, jak i bocznej lub obraz treści stałej w dowolnej projekcji: pełny żołądek, wysokie ryzyko aspiracji.
Wyliczanie z pola powierzchni przekroju poprzecznego
Dokładniejsze wyliczenie objętości żołądka (czy klinicznie przydatne – trudno powiedzieć) możliwe jest za pomocą specjalnego wzoru lub tabeli po „obrysowaniu” odźwiernika w pozycji bocznej za pomocą funkcji pola powierzchni przekroju poprzecznego aparatu USG (cross sectional area, CSA).
Następnie do ustalenia objętości stosuje się wzór: V [ml] = 27 + 14,6 * CSA – 1,28 * wiek
Przybliżone wartości można również odczytać z tabeli. Kolor zielony odpowiada „pustemu żołądkowi” u przeciętnego pacjenta o masie ok. 70 kg, biały – to pełny żołądek.
Drzewko decyzyjne

Źródła
- Kompendium wiedzy na temat ultrasonografii żołądka http://gastricultrasound.org
- UpToDate Overview of perioperative uses of ultrasound
1 Odpowiedź
[…] W kontekście pełnego żołądka: zobacz też wpis o ocenie ryzyka aspiracji za pomocą USG! […]